Euskara

editatu

Ahoskera

editatu
  • IPA: /a.g̻o̻.Ril/

Jatorria

editatu

Agor-il

"Gor" sustratua arkaikoa da eta "sutondoan jartzearen ondorioa" esan nahi du. "Sigortu" edo "txigortu" esaten dugun bezala "haragia erre" adierazteko.Putzu bat lehortu/legortu dela adierazteko "agortu" esaten da.

Hori da sustratu honen esanahia, antzinako garaietan hizkuntza eraikitzen hasi zenekoa. 

Arropa bustia edo urez beterik dagoen ontzi bat sutondoan jartzerakoan, gor "agor-tu" dela esango zuten. Ibaia lehortzen ikusten bazuten, ondorio berberaz adieraziko zuten.

"go-gor-tu"-k, egur bustia (berdea) sutik gertu jarterakoan gertatzen zenaren ondorioa 

(Lehortzea edo sendotzea) ere esan nahiko zuen.

Azken finean, "gor" sutondoan jartzearen ondorioa bait da.
Bi modu daude mendiko burdinolak izendatzeko sustratu honekin "agorola" eta "legorola". Lehenengoko burdinolak, burdin arokoak dira. Eta gor hitzak gauza bera esan nahi du (kasu honetan minerala urtu edo txigortzeak).

Beraz agor-il, belardiak lehortzen edo erretzen diren hilabetea da. Gazteleraz Agostar deritzon espresioaren esan nahi berdinaz. Baliteke gaztelerazko "go" hori ere paleohizkutzaren sustratua izatea.


  1. Urtearen zortzigarren hila.
    • Adibidea: Agorrila urteko hilabeterik lehorrena da.

Sinonimoak

editatu


Itzulpenak

editatu